Zacznij budować odporność już teraz!

Co to jest odporność?

Odporność to zdolność naszego organizmu do obrony oraz walki z różnego rodzaju patogenami które wywołuje u nas stan chorobowy. Jeśli wszystkie trybiki działają prawidłowo nasze ciało jest chronione przed wirusami, bakteriami, pleśniami, grzybami i pasożytami. System odpornościowy ma też inna ważną cechę, broni nas przed alergenami, martwymi komórkami i tymi które zostały uszkodzone – komórki nowotworowe. Na działający układ odpornościowy składa się całe nasze ciało – skóra, układ pokarmowy, układ nerwowy, układ krwionośny, układ mięśniowo-szkieletowy. Za pomocą przekaźników wszystkie te struktury komunikują się ze sobą i bronią nas przed kontaktem z ciałem obcym. Nasza fizjologia wykształciła dwie linie obrony – odporność wrodzona i nabyta. Pierwsza wrodzona jest warunkowana genetycznie, od momentu narodzin broni nasze organizmy przed szkodliwymi substancjami i patogenami pochodzącymi z otoczenia. Główną barierę tworzy skóra i błony śluzowe, wspomagane przez komórki krwi. Odporność nabyta kształtuję się całe życie, przez kontakt z antygenami. Jej funkcjonowanie jest oparte na systemie komórek i białek które nazywane są przeciwciałami.

Czynniki które mają wpływ na odporność.

1. Przebyte choroby i szczepienia

Raz przebyta choroba zostawia w naszym organizmie ślady dzięki którym przy ponownym kontakcie z tym samym patogenem, układ odpornościowy zareaguje szybciej i gwałtowniej. Reakcję te nazywamy wtórną odpowiedzią immunologiczną. Przy ponownym kontakcie z czynnikiem chorobotwórczym jesteśmy już gotowi na walkę z nim co zapewnia nam szybsze i łagodniejsze przejście przez chorobę. Na tej samej zasadzie działają szczepionki.

2. Skóra i błony śluzowe

Skóra jest pierwszą barierą którą napotykają patogeny na drodze do naszego organizmu. Gdy jest nienaruszona, bez żadnych zmian oraz dobrze nawilżona stanowi świetną pierwszą linię obrony. Każde naruszenie ciągłości skóry takie jak rana, zabieg operacyjny, zadrapanie czy choroby skóry, stanowi drogę wejścia dla czynników chorobotwórczych.

3. Dieta, suplementacja oraz układ pokarmowy

Odpowiednia dieta i suplementacja zapewnia organizmowi broń do walki z mikroorganizmami oraz chroni go przed patologicznym rozwojem. Powinna być stosowana przez cały rok, a nie tylko w okresie jesienno-zimowym gdzie jesteż narażeni w o wiele większym stopniu na kontakt z czynnikami chorobotwórczymi. Wszystkie składniki odżywcze i witaminy jesteśmy w stanie zapewnić z diety jednak ich ilość może być niewystarczająca by nas chronić dlatego stosujemy suplementy diety oraz wlewy dożylne, które wyrównuje niedobory. Składniki takie jak: witamina D3, kwasy omega, kurkumina, cynk, beta-karoten (witamina A), witamina C i wiele innych są doskonałym wsparciem. Jednak każdy suplement trzeba stosować w odpowiednich proporcjach, porach dnia oraz zwrócić uwagę na interakcje z lekami i pokarmami. Więcej informacji o tym możesz uzyskał u dietetyka, pielęgniarki lub lekarza.

4. Sen i stres

Przewlekły stres to czynnik który powoli i po cichu niczym kret w naszym ogródku, robi sporo zamieszania w naszym organizmie. Podczas jednorazowego czynnika stresującego nasz organizm nie odczuje poważniejszych długoterminowych skutków, jednak przy częstej i powtarzającej się reakcji fight-or-flight dochodzi do poważnych zmian fizjologicznych. Organizm skupia się na przetrwaniu aktywując układ przywspółczulny – niezależny od naszej woli. Powoduję to powstanie nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu II, wypalenia nadnerczy, zaburzenia w homeostazie hormonalnej, rozwoju miażdżycy, wzrost czynników prozapalnych. Wszystkie te zaburzenia również wpływają na stan naszego układu odpornościowego. Ma on dużo roboty w naprawianiu skutków stresu, że staję się powoli niewydolny. Dodatkowo słaba dieta, brak suplementacji, brak snu lub jego słaba jakość, nadmierna ilość napojów energetycznych i używek tylko pogarszają sprawę.

Sen jest czynnikiem regulującym nasz metabolizm, regulują wydzielanie hormonów i neurotransmiterów, metabolizm składników energetycznych – cukrów, białek i tłuszczy oraz wiele innych fizjologicznych reakcji. Od jego jakości i czasu trwania zależy jak przygotujemy organizm na kolejny dzień.

5. Krew i narządy je produkujące

Dobrze działający system produkcji czynników morfotycznych zapewnia organizmowi żołnierzy mogących walczą z czynnikami chorobotwórczymi. Gdy któryś z elementów tego systemu jest za bardzo obciążony, niewydolny, w stanie zapalnym lub nie ma dostarczanego paliwa (składników odżywczych), spada wtedy skuteczność obronna. Warto zatem zadbać o dobre działanie: szpiku kostnego, wątroby, śledziony, trzustka, tarczycy, jelit i jamy ustnej, krwi. Jak to zrobić? Regularne badania – minimum raz do roku, wyłączenie z diety produktów szkodliwych, aktywność fizyczna, suplementacja, zapewnienie odpoczynku.

6. Wysiłek fizyczny

Umiarkowany wysiłek fizyczny działa stymulująco dla naszego układu immunologicznego. Po zakończeniu krótkotrwałego epizodu wysiłku fizycznego dochodzi do zmian ilościowych w granulocytach, neutrofilach, monocytach, komórek NK i innych komórek krwi. Ćwiczenia działają stymulująco nie tylko dla naszego układu mięśniowo-szkieletowego zapewniając jego rozbudowę, lecz również ćwiczą nasz układ odpornościowy, a co więcej zmniejszają ilość czynników pro zapalnych. Jednak nadmierne obciążenie organizmu może doprowadzić do upośledzenia odpowiedzi immunologicznej, czyli zwiększa ryzyko infekcji.

Jak poprawić swoją odporność?

Poprawę odporności należy rozpocząć od wykonania podstawowych badań krwi. Należy pamiętać o prawidłowym przygotowaniu się do badań diagnostycznych. Otrzymane wyniki zobrazuje nam czy są nieprawidłowości w działaniu naszego organizmu.

Kolejnym krokiem jest zmiany sposobu żywienia, sprawdzenie czy zapewniamy odpowiednią wartość energetyczną oraz ilość składników mineralnych i witamin, dopasowanie suplementacji oraz jeśli pacjent tego wymaga terapii dożylnej – szybkie dostarczenie porcji witamin i składników mineralnych odciąży nasz układ pokarmowy od suplementów i zapewni wysoką biodostępność dostarczanych składników. Skonsultowanie się z dietetykiem lub zastosowanie diety cateringowej będzie tu dobrym rozwiązaniem.

Kolej na wdrożenie lekkiego wysięku fizycznego. Najlepiej pierwsze treningi wykonać pod okiem trenera personalnego lub fizjoterapeuty. Oceni on nasz poziom sprawności oraz dopasuje wysiłek do naszych możliwości. Bardzo często początkujące osoby robią nadmierny wysiłek, który za mocno obciąża nasz układ immunologiczny. Wraz z postępem treningach ich intensywność powinna wzrastać.

Wraz z odpowiednią dietą i ćwiczeniami fizycznymi powinniśmy też zadbać o noszą higienę psychiczną. Mimo stosowania najlepszych produktów spożywczych i suplementów, stres potrafi nas bardzo mocno osłabić, a brak snu lub jego marna jakość potęguję jego destrukcyjne działania. Jeśli czujesz psychiczne zmęczenie warto spróbować treningów autogennych, medytacji, czytania książek lub czynności które sprawiają Ci radość. Gdy jest to niewystarczające należy sięgnąć po poradę specjalisty – psychoterapeuty, psychologa lub psychiatry.

Skóra, jej przesuszenie szczególnie w okresie jesienno-zimowym, powoduje pękanie co za tym idzie powstanie drobnych uszkodzeń przez które mogą dostać się patogeny. Stosowanie odpowiednich kremów nawilżających oraz rewitalizowanie skóry powinno uchronić przed jej pękaniem – o dokładną poradę przy problemach skórnych należy udać się na konsultację do lekarza dermatologa lub lekarza medycyny estetycznej.

Autor: Pielęgniarz Emil Mosiądz